“岂唯袖手不能援”的意思及全诗出处和翻译赏析

níng tuì gēng yán wéi shí lóng hú yǐn jiē cháng yǒu dé yú yú tú bào wèi néng ér
宁退耕岩维石隆湖隐皆尝有德於余图报未能而

wú shēng sù wú chǒng lù yuàn, zì xiàng kōng lín huī bǎi niàn.
吾生素无宠禄愿，自向空林灰百念。
dàn cún xīn dì rú dǐ píng, bù dào rén jiān yǒu yá qiàn.
但存心地如砥平，不道人间有崖堑。
huáng tiān xìng néng niàn wú gū, tuō wǒ xiǎn nán guī yí tú.
皇天幸能念无辜，脱我险难归夷涂。
tiān dìng shèng rén nǎi qí zhèng, fēn fēn zèn shé hú wéi hū.
天定胜人乃其证，纷纷谮舌胡为乎。
sì fāng jiāo péng yíng shén bǎi, fǎn yǎn rú tóng bù xiāng shí.
四方交朋盈什百，反眼如同不相识。
qǐ wéi xiù shǒu bù néng yuán, duō ruò cāng yíng biàn bái hēi.
岂唯袖手不能援，多若苍蝇变白黑。
dú yǒu kòng mén sān lǎo rén, huò wèi bāo miàn fēi jiāo qīn.
独有空门三老人，或未褒面非交亲。
fèn shēn wéi yú zhí qí wǎng, cè yǐn rú cǐ yí chēng rén.
奋身为余直其枉，恻隐如此宜称仁。
sī yù bào zhī kǔ wú lì, dàn yǒu cǐ xīn fěi shí xí.
思欲报之苦无力，但有此心匪石席。
jīn rì wèi yì shì rén, fǔ yǎng cún wáng sān tài xī.
今日为异世人，俛仰存亡三太息。